Tuesday, July 26, 2011

ADLARDA ÜÇÜNCÜ ŞƏXSLƏ İKİNCİ ŞƏXSİN BİTİŞƏN ƏVƏZLİKLƏRİ

   Türkcə‌nin meyar dilində, adların yiyə‌lik hal‌lanmasında, üçüncü şəxs‌lə ikinci şəxsin bitişən əvəzlik‌lərini eyni işlə‌dirlər. keçmişdən işlənild‌iyinə görə, yazı‌larda elə ocur işlə‌nilir(birinci dönə olaraq kim yazıbsa, ölçü olub yadından çıxıb, yoxsa o olan yerdə elə işlənərmiş bilmirəm, təkcə bildiyimiz ölçü olması dır). meyar dildən qıraqda, Azərbaycanın çox yerlərində ( başa-başı demək olar) adları hallandıranda ikinci şəxs‌lə üçüncü şəxs ayırd olunur. hər bir dildə sözcük‌lərin arasında kümpleks sözcüklər olur, ancaq bir dil ayırdlandıra bilsə, ayırdlanmışın işlətməyə çalışar. türkcə‌də ayırdlandıran səs‌lərin olduğuna baxmayaraq, kompleks‌ləndirən səs‌lərdən qullanmaq nədəni‌ni, iş‌başında olan (daha doğrusu sözləri keçərli olan) dilçi‌lər açıq‌lamalı‌dırlar. Azərbaycanın çeşitli ağızlarında işlənən, ayırdlandıran səsləri burda gətirirəm: Azərbaycanda lap çox işlənən ayırdıcı ək  "v~i,ə,a,ı,u,ü" dir. bu ayırdıcı ək, Iraqda ( Araq ) olan Türkman‌lar da işlədirlər. özü-vü ( özünü ), ağızı-vı ( ağızını ), əli-və (əlinə ), başı-va ( başına) Urmula, Sulduzda " yən , yan" əlamət‌lərdən faydalanırlar.(özü - yən , ağızı - yan, əli - yən, başı‌ - yan). Xoyda da , " - ən , an " işl‌ədirlər. öz-ə‌n ( özə‌n ) , ağız -an ( ağızan ) , əl-ən ( ələn ) , baş -an ( başan )

No comments:

Post a Comment