Friday, January 28, 2011

ƏRƏB ÖLKƏLƏRİ

   Bu günlər, ərəb‌dilli ölkə‌lərdə hay-küy çoxalıb. dünyada ərəb‌dilli ölkə‌lərin sayı çox dır. ərəb‌dilli ölkə‌lərin tanınmışı bizim üçün İraq‌ dır.
    Suriyə, Ərəbistan, Birləşik ərəb əmırlıkə‌lərinin bizə tanışlığı İraq‌dan sonra dır. bu tanınmaq‌ların nədəni Suriyə‌lə Ərəbstanana dini nədən‌lər, Birləşik ərəb əmirlikə‌lərinə isə gə‌zməklə aliş‌veriş yeri olduğu dır.
    Üçüncü yerdə Lubnan , Kuveyt, Qətər, Umman  Bəhreyn kimi ölkə‌lər yer alırlar. bunların da yaxın‌lıq‌ları nədən sayıla bilər. heç olmasa oralara gedib gələn olur.
   Ordon, Yəmən, Misir, Əlcəzayer, Tünes, Libi, Mərakiş kimi ölkə‌lər isə az tanınan ölkə‌lər olurlar(əlbət bizim üçün). az tanınan ölkə‌lərin içində misir həm böyük, həm də çox‌sayda nufusu vardır.
 
   Ərəb‌ ölkə‌lərinin özəllikə‌ləri tək‌səsli olmaq‌ları dır. lobnandan sonra başqa ölkə‌lərin hakim‌ləri devrilmə‌dik‌lə ölmədik‌ləri zamana dək dəyişmirlər. əlbət bunları genl bilgi‌lərdən öyrənmişəm.
     Son bir ayda ərəb ölkə‌lərində qalxış‌larla üzlə‌şirik. Tünesin hakimi quyub ‌qaçdı. Tünesin hakiminin devrilməsi başqa ərəb ölkə‌lərini tərpətdi. Yəmən, Ordon, Misir kimi ölkə‌lər də üzədurmalar çoxaldı. Misirdə bu üzə‌durmaların səsi başqa yerlərdən ocaydı.
 
    Yuxarıda yazdıq‌larım genəl bilgi‌lərdən alınıb. İraq‌dan sonra başqa ölkə‌lərə görə özəl bilgim yox‌ dır. İraq‌dan da özəl bilgi orda olan olay‌ların bizi etgi‌lə‌diyindən asılı dır. İraq‌dan bilgi‌lərimiz, siyasi bölüm‌ü ilə ilgi‌li dir. başqa qonularda isə tanış‌lıq yox‌ dır. yazıçı‌larla, şairlərindən, yönətmənlərindən, eyitim sistem‌lərindən heç bilgi‌miz yox dır.
 
   İraq‌dan sonra başqa ölkə‌lərin siyasi durum‌larından da xəbərimiz yox dır. təkcə bilgi‌miz təksəsli olmaq‌ları dır. əlbət ərəb ölkə‌lərinin içində Filistini, yaddan çıxarmamalı‌ıyq. Filistin hər gün xəbərlərdə olur. Filistin‌də olan xəbərlərin nədəni‌ dini toqquşmalara qayıdır. üzdə yəhudi‌lərlə musəlman‌ların savaşı dır. ancaq başqa qudrət‌lərin‌ izləri ap-‌aydın ortada dır.
 
   Ərəbə‌lərin yazıçı‌ları bizlərə tək-tükü tanınır. onların tanınmq‌ları dünyada tanın‌dıq‌larından ötrü dir. toplum yapılarından xəbərlərimiz lap az dır. bu xəbərsizli‌ düz araşdıra bilsək, bizlərin(güney azərbaycanlıların) də tanınmadığımız ortaya çıxar.
  Ərəb dilini mədrəsədə oxumağımıza baxmayaraq, ərəb dilindən heç nə bilmirik. bu da ərəb dilinin önməsəmədiyimiz üçün dir. bəlkə siz deyə‌siz baba biz öz dilimizi önəmsə‌mirik harda qalsın farsdan başqa dil‌lər. düz deyirsiz. öz dilimizi önməsə‌tməyən nədən, fars dilindən ( bir az da ingiliz dili ) sevayı başqa dil‌lərin önəmsə‌nmə‌mək nədəni dir.
 
    Bizlərin içində ərəb dililə tanış olan kimsə‌lər vardır . ərəb‌‌ləri tanıt‌maq bəlkə də Heydər Bayat, İsmaıl Hadı, Mirza Rəsül‌kimi‌lərin boynuna düşər. əlbt orjinal‌ bilgi vermək üçün ərəb dilini bilmə‌liyik. yoxsa ərəb‌lərə görə bir bollu uydurulmuş bilgi‌ləri ingilisi qaynaq‌lardan ala bilə‌rik. uydurulmasa da xırıstı‌yan görüş‌lərilə yazılıb.

No comments:

Post a Comment